Mooi initiatief, in Rosmalen, waar ze de vmbo-ers met een busje naar het Vakopleidingsgebouw halen en daar zelfs aparte scholings- en praktijkruimtes voor ze gebouwd hebben. De vmbo-er, die heel speciale variant van de puber, voornamelijk lui die tijd en ruimte nodig hebben.
Want het komt (bijna) altijd uiteindelijk goed met die gastjes met hun hoodies en die kwetterdametjes met hun maniertjes. Ze hebben vaak weinig zin in wat ook en wat ze wel willen, dat lijkt de volwassenen dan weer helemaal geen goed idee.
Superveel kinderen gaan naar het vmbo, he? Dus neem me niet kwalijk als ik een beetje generaliseer. Vmbo-t-ers zijn volgens mij al snel voor het schildersvak verloren. Wie de theoretische leerweg volgt probeert naar havo door te stromen of een ander vak te vinden waar je iets met je hoofd kunt doen. Voor schilderen moet je verdraaide slim zijn, maar dat weten we met zijn allen nog steeds niet goed over te dragen.
Onze opleidingen moeten het dus vooral van de vmbo-kader en vmbo-beroeps hebben. Jongeren die niet blij worden van schools leren en van zichzelf weten dat ze in een uitvoerend beroep terecht zullen komen. Een praktische opleiding zoeken, dus.
Nu is die onderverdeling ook weer niet zo duidelijk. Vmbo-kader-leerlingen maken vaak in veel opzichten een ‘jonge’ indruk. Het is niet zozeer dat ze niet zouden kunnen leren, ze zijn er gewoon nog niet echt aan toe. Dat zien docenten die om ze heen staan. Dat zien hun ouders. Juist omdat je weet dat het op den duur ‘wel goed’ met ze zal komen, is het dan maar de vraag of een opleiding die je regelrecht naar een beroep gaat leiden, een beroep waar je bovendien bijna niet in kan groeien, de volgende stap is het zelfstandig ondernemerschap, of dat wel de beste weg is. Aan de ene kant ben je blij als je kind in ieder geval een goed beroep leert, aan de andere kant heeft je kind misschien wel veel meer potentie en alleen maar een beetje tijd nodig.
Roc’s in Nederland bieden tal van opleidingen waar de kansloosheid vanaf druipt. Sport- en bewegingsopleidingen bijvoorbeeld, waar je lekker bezig kan zijn met sport, maar het uitzicht is niet veel meer dan hulpje in een fitnesscentrum. Of recreatieve opleidingen. Leuke stages, maar werk heb je alleen in de zomermaanden. De aantrekkelijkheid van die opleidingen is niet het beroepsperspectief, maar de tijdwinst: het kind kan zich rustig ontplooien en dan zien we over vier jaar wel weer verder.
Dat is het dubbele waar je dus tegenop moet werven, als schildersbranche: Aan de ene kant heb je het argument dat je een echt vak leert, waar altijd werk in te vinden is (zij het helaas hele periodes alleen flex, op het moment kun je dan weer eens schermen met echte banen), aan de andere kant moet je juist die vrijheid laten zien, de vrijblijvendheid, zelfs, de kans om te groeien.
Ik herinner me een vroegere schilderbestuurder, een schilderdirecteur die er later makelaar bij werd, maar in zijn jonge jaren, vertelde hij mij, door de wereld was getrokken en overal zijn geld verdiend had met schilderen: ‘Een schilder komt de hele wereld rond’. Er is misschien iets te doen met dat avontuurlijke gevoel. Zoals staalconserveerder Van den Ende zijn aspirant-leerlingen eerst een week door een bootcamp haalt. En met verantwoordelijkheid. Zoals ze bij Schildersbedrijf Botterweck doen: leerlingen in opleiding meteen in een team samen zetten en ze een klus laten opknappen. Als ouder denk je dan: ‘Ok, hij/zij gaat een beroep leren, maar er wordt ook aan zijn ontwikkeling gewerkt.
Voor leerlingen op de vmbo leeftijd is het al best gaaf dat je met een bus naar een bijzonder gebouw gaat waar je met echte materialen en machines aan de slag mag. Als ze de keuze voor het mbo gaan maken wil je misschien wel iets nog spannenders.
Eens! Jongeren die niet blij worden van schools leren en van zichzelf moeten een praktische opleiding zoeken ja. En ja schilderen is een geweldig beroep. Ik persoonlijk ken geweldige schilders die hun taak heel goed uitvoeren.