Het onderhoud aan de buitengevel van het Aartsbisschoppelijk Paleis in Utrecht vroeg meer aandacht dan gemiddeld. Een kolfje naar de hand van Richard Huijsmans. Met zijn Art2be Schilderwerken in Utrecht heeft hij een neus voor mooi ambachtelijk werk. Mede dankzij het advies van verfgroothandel Bevela en van Trimetal mag het resultaat er zijn.
Ruim 12 jaar geleden gooide Huijsmans het roer volledig om. De van oorsprong beeldend kunstenaar koos voor het ambachtelijk schildersvak: ‘Bij de Stichting Werkruimte Kunstenaars in Utrecht waar ik destijds een werkruimte huurde, kwam ik in aanraking met mensen die met hart en ziel monumentale panden renoveerden en opknapten. Van lieverlee rolde ik in het metier om zo het schilderen een meer toegepaste invulling te geven dan voorheen.’ Huijsmans haalde zijn schilderspapieren, werd leermeester en concentreerde zich op zijn nieuwe ambachtelijke vak. In de regio Utrecht vindt Huijsmans zijn weg via netwerken en door het afleveren van duurzaam schilderwerk. ‘Hierdoor kwam ik in aanraking met de onderhoudsbehoefte bij het kantoor van het Aartsbisdom Utrecht, officieel het Aartsbisschoppelijk Paleis, aan de Maliebaan in Utrecht, in 1868 gebouwd als villa voor de toenmalige directeur van de Nederlandsche Rhijnspoorweg-Maatschappij, maar rond al 1900 verbouwd tot het Aartsbisschoppelijk Paleis van aartsbisdom Utrecht.’
De buitenschil
In onderaanneming bij de BMU Groep uit Soesterberg wordt Huijsmans gevraagd het schilderwerk aan de buitenschil voor zijn rekening te nemen, maar niet voordat het werk grondig inzichtelijk is gemaakt. Daarvoor werkte Huijsmans op dit project samen met Kajo Kovar, verftechnisch adviseur van Verfgroothandel Bevela en kort daarna met Ben Keizer, accountmanager Trimetal. Huijsmans: ‘Kajo kende ik al langer en vanwege mijn keuze voor een vochtregulerend en elastisch verfsysteem kwam verfmerk Trimetal en Ben Keizer in beeld.’
Onderhoudsinspectie
De staat van onderhoud van voornamelijk stucwerk maar ook dat van het houtwerk werden in kaart gebracht. Na een gevelreiniging onder hoge druk om vuilaanslag en mossen te verwijderen, volgde de tweede en daadwerkelijke inspectie. Huijsmans: ‘Krabben, schrapen, prikken om achteraf verrassingen en tegenslagen te voorkomen. Mijn standpunt is: wat je aantreft bepaalt je verftechnisch bestek. Van daaruit kun je je kwaliteit garanderen.’ Kovar: ‘Heel praktisch. Wat tref je aan, hoe pak je het aan en wat heb je er voor nodig.’ Keizer vult aan: ‘De buitengevel was echt aan groot onderhoud toe. Dat gaat verder dan overschilderen temeer omdat de opdrachtgever een garantie van vijf jaar verlangde.’ De bouwkundige gebreken en de metaalconservering aan het hekwerk kwamen voor rekening van de aannemer. Het meest omvangrijke gedeelte, het pleisterwerk inclusief reparaties voerde het schildersbedrijf uit. Huijsmans en twee medewerkers zijn er, relatief snel, over een periode van ongeveer 6 weken om en nabij 360 manuren zoet mee geweest. De vensterbanken en raamlijsten zijn van natuursteen en de ornamenten zijn van rode klei waarbij de verfresten van de ornamenten zorgvuldig zijn weggekrabd. Huijsmans: ‘Houtrot kwamen we alleen tegen bij de dakkapel. Dat viel reuze mee. Eén scheur in de muur is na inspectie van een restauratiearchitect door de aannemer uitgefreesd en met wokkels gestabiliseerd.’ Kovar: ‘Een groot gedeelte van de ornamenten is kaal gemaakt. Daar zaten vele oude verflagen op, deels los, deels nog vast.’ Huijsmans: ‘Sowieso kun je geen risico lopen om zwakke plekken over te slaan. Alle haarscheurtjes nalopen en uitkrabben, schoonmaken en impregneren, in dit geval met Globaprim Fix, vullen en opnieuw primeren.’ Het schildersbedrijf vult en vlakt de opengewerkte pleisterlaag zelf af met Polyfilla Pro X 300 en kan vervolgens met de afwerking beginnen.
Elastische muurverf
Keizer: ‘Voor het houtwerk hebben we het vochtregulerende Permaline Regulé geadviseerd, voor het pleisterwerk is de Globacryl Murflex ingezet als afwerklaag. Belangrijke eigenschap zijn de elastische eigenschappen van de muurverf omdat het een ouder enigszins scheurgevoelig pand betreft waar je ook af moet rekenen met oudere verflagen. Eventuele spanningsverschillen wil je dan graag opvangen.’ Huijsmans: ‘Je praat over een 2½- beurt. Voor het houtwerk is dat eerst het reparatieve gedeelte met Permaline Dekgrond, de ½-laag, gevolgd door een grondlaag (Permaline Primer) en een aflaklaag (Permaline Regulé). Voor de steenachtige ondergronden de eerder genoemde behandeling met hechtprimer Globaprim Fix, gevolgd door twee volle lagen Globacryl Murflex. En dat uitgevoerd in door ons geadviseerde kleuren die passen bij het karakter van het pand, in dit geval deels in kleuren die je in het Vaticaan veelvuldig tegenkomt.’
Teamwork
Huijsmans: ‘We zijn niet van het bestek afgeweken, ook als dat wat meer aandacht vroeg dan gepland. Want doe je het niet goed, krijg je de rekening achteraf gepresenteerd, letterlijk en figuurlijk.’ Gedurende het werk zorgden Keizer en Kovar voor tussentijdse rapportages. Keizer: ‘Dat heeft alles met de garantie van 5 jaar te maken. Wij volgen de vorderingen van het 2½-laagssysteem en maken tussenreportages. Dat communiceert sterk naar de opdrachtgever en is in voorkomende situaties belangrijk bij verzekeringskwesties. Maar ook, op grond van deze regels en onze bevindingen geven we een schriftelijk garantiecertificaat uit. Daar staan we allemaal achter. Teamwork dus.’