De grote steun voor de plannen rondom de Zelfstandigenwet is opvallend, aangezien het voorstel voorziet in verplichte voorzieningen voor arbeidsongeschiktheid en pensioen. Daarnaast moeten ook zelfstandig schilders extra administratieve stappen gaan zetten via een zelfstandigenverklaring. De behoefte aan erkenning en duidelijkheid weegt voor veel zzp’ers kennelijk zwaarder, concludeert Knab.
Snakkend naar duidelijkheid
Een overgrote meerderheid (85 procent) vindt het belangrijk om vooraf duidelijkheid te hebben over hun status als zelfstandig ondernemer. 57 procent is bereid daarvoor extra administratieve stappen te zetten. Precies dát is de kern van het wetsvoorstel: met een zelfstandigenverklaring, getoetst aan heldere criteria, is vanaf de start duidelijk of iemand als zelfstandige aan de slag mag. Dat voorkomt de juridische onzekerheid en discussies achteraf die veel zzp’ers nu ervaren onder de Wet DBA.
Ook opvallend: 65 procent van de ondervraagde zzp’ers steunt het voorstel om zakelijke opdrachten alleen toe te staan als er iets is geregeld voor AOV en pensioen. De invulling mogen zelfstandigen zelf kiezen, bijvoorbeeld via een verzekering, broodfonds, beleggingen of vastgoed. Die combinatie van verantwoordelijkheid en keuzevrijheid wordt gewaardeerd.
Draagvlak verschilt per sector
De steun voor het wetsvoorstel aangaande de Zelfstandigenwet is het grootst onder ondernemers met een hoger uurtarief: 8 op de 10 zzp’ers die meer dan 80 euro per uur vragen zijn voor. Bij zelfstandigen onder dat tarief is dat 6 op de 10. Ook tussen sectoren zijn er grote verschillen. In de overheidssector is de steun met 85 procent het hoogst, gevolgd door de ICT, zorg en zakelijke dienstverlening, waar het draagvlak vaak boven de 75 procent ligt. In sectoren met minder vaste opdrachten of lagere tarieven – zoals detailhandel, persoonlijke dienstverlening en sport – is er meer twijfel. Hoe het in de bouwsector zit? 65 procent is voor, 25 procent tegen en de overige 10 procent twijfelt.
Wet DBA uit de gratie
De huidige Wet DBA en opvolger VBAR kunnen op minder waardering rekenen: slechts 27 procent van de zzp’ers ziet daar nog heil in. Respondenten noemen het systeem juridisch vaag, onwerkbaar en funest voor het vertrouwen op de markt. ‘Als deze wet er niet snel komt, stort de markt voor zelfstandigen in elkaar’, aldus een deelnemer aan de online Knab-enquête. ‘Opdrachtgevers zijn nu bang voor naheffingen en dat houdt alles tegen.’
Regels die wél werken
De duizenden open antwoorden laten zien dat zzp’ers niet tegen regels zijn, zolang die maar werken in de praktijk en hun vrijheid respecteren. Knab vroeg ook naar suggesties voor verbetering. Veelgenoemd: het versoepelen van het criterium ‘meerdere opdrachtgevers’ (vooral bij langdurige klussen), en het instellen van een minimumtarief tussen de 35 en 70 euro om schijnzelfstandigheid tegen te gaan. Bovenal vragen zzp’ers om een duidelijk kader, waarna zij hun ondernemerschap zelf kunnen invullen.