Jesper Kouijzer noemt zichzelf een freak. Een botenfreak. De vakmensen die hij om zich heen verzamelt zijn, net als hij, types die streven naar perfectie. ‘Mensen die begrijpen dat dit mooi is. Bootjesgekken.’ Zo komt op een dag in het najaar van 2023 Matthijs Heijboer binnengewandeld. Een jonge schilder op zoek naar projecten. Het klikt met Kouijzer en de twee gaan met elkaar in zee. Om precies te zijn: Heijboer mag een replica van een van de oudste vissersschepen van Nederland – het type Schokker – gaan schilderen. En dat met nul ervaring in de bootlakkerij.
Leergierig
Veel belangrijker dan dat voor zijn nieuwe opdrachtgever, Kouyzer Classic Boats: de gedrevenheid en leergierigheid die Heijboer aan de dag legt. De jonge schilder heeft begin deze maand zijn laatste kwaststreek op de namaak-Schokker gezet. In een tent vóór de loods van de botenonderhouder, -reparateur en -restaurateur in Nieuw- en Sint Joosland, naast Middelburg, heeft hij het werk uitgevoerd. Bijna non-stop is hij daar tussen november vorig jaar en mei dit jaar mee bezig geweest, met enkel de kerstvakantie als onderbreking.
Het zestien meter lange en bijna zes meter brede zeilschip, beschikkend over acht slaapplaatsen, is eerst volledig kaal gehaald. Maar niet voordat alle beslag op het vaartuig, zoals lieren en ramen, was gedemonteerd: elf huishoudboxen vol. Allemaal genummerd om het weer precies op de juiste plaats terug te kunnen bevestigen. Ook de zwaarden aan de zijkant van het schip maakte de schilder eerst los om ze afzonderlijk te behandelen, net als de giek, mast en kluiverboom ofwel boegspriet. ‘De hoogste mast op dit schip is twintig meter lang’, zegt Kouijzer.
Schuren vergde veruit de meeste tijd. Heijboer: ‘Er zat nog een kleurbeits op van de vorige schilderbeurt. Die zat best diep in het hout en moest eraf.’ Met achtereenvolgens schuurkorrel 60, 100, 120 en 180 drong de vakman door alle verlagen heen. De grote stukken machinaal, kleine delen met de hand.
Tien lagen 2K-verf
De schokker is opgetrokken uit Iroko-hout, afkomstig uit West-Afrika, van verschillende bomen. Die verschillen licht van kleur en om dat op te heffen is gekozen voor een waterdunne teakbeits van Epifanes. Jachtlak. Kouijzer: ‘Puur gemaakt om te kleuren, niet om te beschermen.’ Heijboer: ‘Het geeft diepte aan het hout. Ik denk dat die eerste kleurlaag een goede zet is geweest, het eindresultaat is er een stuk strakker door geworden, met meer dynamiek.’ Daar zitten maar liefst tien lagen blanke lak tussen, allemaal met een tweecomponentenverf van genoemd merk aangebracht. ‘De eerste vijf lagen hebben we dertig à veertig procent verdund, om zoveel mogelijk alle poriën op te vullen, zodat alles goed afgesloten is. Toen hebben we nog vijf lagen onverdund aangebracht. Alles met de roller en tot slot, 1K, een laag vernis.’
Zo zit zijn eerste klus als zelfstandig schilder erop. En wat voor klus. ‘Inderdaad uitzonderlijk. Maar wel heel gaaf.’ Vorig najaar schreef de voormalig leerling van Schildersvakopleiding Zuid-West in Goes, na enkele dienstverbanden, zich in bij de Kamer van Koophandel. Ogenschijnlijk een tamelijk risicovol moment. ‘De meeste schilders schrijven zich in die periode van het jaar niet in bij de KvK, met de winter in het vooruitzicht. Ik had met deze boot juist meteen een mooi overdekt opstartproject te pakken. Hij paste niet in de loods van Jesper, dus daarom hebben we er buiten een tent omheen gebouwd.’
‘Echt mijn ding’
Trots is de Zeeuw op het resultaat. ‘Uiteindelijk zijn we pas half april aan het lakken gegaan. Zo belangrijk was het om grondig te schuren. De mast en zwaarden had ik tussendoor wel aangepakt hoor. Na al dat werk voelde de laatste dag als een feestje.’ Ondertussen wierf hij nieuwe opdrachten waardoor hij tot het eind van het jaar een goed gevulde planning heeft. Het kan slechter als beginnend zzp’er. ‘Het schildersvak is echt mijn ding. Het resultaat, de precisie, het egaal schuren en stofvrij maken. Mooie kitranden aanbrengen. Om van het aflakken nog maar te zwijgen.’
Zijn werkgebied bevindt zich binnen een straal van dertig kilometer rond zijn woonplaats Wolphaartsdijk. Dat komt neer op de schiereilanden Walcheren en Zuid- en Noord-Beveland. ‘De zoute lucht van de zee tast schilderwerk in deze provincie eerder aan. Voor ons als schilders geen slecht nieuws natuurlijk.’
Gratis yogacursus
De boot die hij opknapte voor een klant van Kouyzer Classic Boats moet echter een flinke tijd vooruit kunnen; het is dan ook een staaltje afwijkend schilderwerk. Heijboer moest zich, met behulp van een trap, in allerlei bochten en posities manoeuvreren om alle delen goed te raken. Wat dat betreft was het net een gratis yogacursus. ‘Er zitten 1.500 manuren in’, weet Kouijzer. ‘Matthijs kan heel netjes schilderen. Ook de eigenaar van de boot is zeer content. Hij stelt hoge eisen. Petje af voor Matthijs. In onze samenwerking zit chemie, daar gaan we meer mee doen.’ Bovendien denkt hij dat Heijboer steeds meer de schoonheid van een schip is gaan inzien. ‘Dat is een kunstwerk op zich’, spreekt de innerlijke botenfreak. ‘Dat moet je leren zien.’
Ook “bootjesgek”? Lees meer over schepen: