Bij tweederde van het totaal aantal kankerdiagnoses door werkgerelateerde blootstelling – 7.108 in peiljaar 2021 – gaat het om huidkanker. Voor longkanker is beroepsmatige blootstelling in ruim één op de tien gevallen de oorzaak. ‘Niemand zou kanker moeten krijgen door het werk’, reageert KWF-directeur Dorine Manson. ‘Deze cijfers laten zien dat we daar nog ver van verwijderd zijn.’
Hoewel het volgens TNO en KWF gaat om de meest nauwkeurige schatting tot nu toe, wordt het aantal ‘kankerincidenties’ in het rapport waarschijnlijk onderschat. ‘Omdat we slechts zes risicofactoren hebben onderzocht, ligt het werkelijke aantal kankerdiagnoses naar verwachting hoger’, verklaart Manson.
Uv-straling
Uit het onderzoek blijkt dat uv-straling van zonlicht de grootste veroorzaker is van werkgerelateerde kanker, gevolgd door asbest. Jaarlijks worden 1.720 gevallen van plaveiselcelcarcinoom van de huid veroorzaakt door blootstelling aan de zon op het werk. Daarnaast worden 3.111 gevallen van basaalcelcarcinoom vastgesteld, een minder ernstige maar veelvoorkomende vorm van huidkanker.
Huidkanker is nu al de meest voorkomende vorm van kanker, benadrukt KWF. ‘Blootstelling op het werk draagt daar substantieel aan bij. Dat onderstreept het belang van goede zonbescherming op de werkvloer’, aldus Manson. Zo ontwikkelde kennis- en adviescentrum Volandis vorig jaar een hitteprotocol.
Asbest
925 van de 1.636 longkankerdiagnoses per jaar door beroepsmatige blootstelling komt door asbest. ‘Hoewel asbest sinds 1993 verboden is, zien we dat er anno 2021 nog steeds nieuwe diagnoses worden gesteld’, zegt Manson. ‘Dat geeft aan dat het belangrijk is niet te lang te wachten met maatregelen als je weet dat een stof kankerverwekkend is.’
Ondanks het verbod vindt blootstelling aan asbest nog steeds plaats, vooral tijdens sloop- en renovatiewerkzaamheden aan oude gebouwen. ‘Hier zijn strikte regels voor. Om asbestgerelateerde kanker te voorkomen is het belangrijk dat deze goed worden nageleefd.’ Asbest veroorzaakte ook 463 gevallen van mesothelioom (asbestkanker) in 2021.
Meer mannen dan vrouwen
Mannen lopen een aanzienlijk hoger risico dan vrouwen, omdat zij vaker werkzaam zijn in beroepen waarin blootstelling aan de onderzochte schadelijke stoffen en uv-straling voorkomt. 5,4 procent van alle nieuwe kankerdiagnoses bij Nederlandse mannen is werkgerelateerd, tegenover 0,5 procent bij vrouwen.