Het Tula Monument op Curacao

Ter herinnering aan de grote slavenopstand van 17 augustus 1795 is op de executieplaats van de slavengroep onder leiding van Tula, een bronzen beeldengroep verrezen. Op een tiental meters ervoor staat een zuil met een vuist die symbolisch de losgemaakte boeien vasthoudt. Pal naast het huidige industrieterrein van Aqua Electra staat het monument er een beetje verloren bij.

Het is alleen op deze plek waar de herdenking plaatsvind want 17 augustus is nog steeds geen nationale feestdag. In 1997 voltooide kunstenaar Nel Simon de bronzen beeldengroep en werd deze op de voormalige executieplaats onthuld samen met de zuil met de vuist. Het brons blijkt redelijk bestand tegen het zout en het vocht van het Curaçaose klimaat maar de stenen zuil veel minder.

Bij mijn tweede bezoek aan Curacao van vorig jaar zag de zuil er al tamelijk beschadigd uit en leek mij passend onderhoud noodzakelijk. Hoe ongenaakbaar de Curaçaose natuur is blijkt uit de afgebroken rugleuningen van de omringende betonnen bankjes die in hetzelfde jaar van de oprichting zijn geplaatst.

Plan A
Eenmaal weer thuis in Nederland probeer ik te achterhalen welke organisatie verantwoordelijk is voor dit onderdeel van het toch wel Nationale Monument. Officiële organisaties als Monumentenzorg blijken zich alleen over gebouwen te bekommeren. Van Ralph Ottenheim, directeur van Global Paint Curacao, kreeg ik een telefoonnummer dat mij verder kon helpen maar in diezelfde week werd ik geconfronteerd met ernstig fysiek malheur. Het telefoontje is niet meer gepleegd maar mijn fysieke situatie is relatief gezien gelukkig weer de oude.

Mijn opzet was om aan te bieden dit onderhoud kosteloos zelf te doen. Nederlanders hebben tenslotte nog iets goed te maken ook al is het een symbolische druppel. Mij was ook al bekend hoe gevoelig de bemoeienis van Macamba’s (de weinig vleiende naam voor Nederlanders) op dit eiland is, dus enige voorzichtigheid leek mij geboden.

Vorige week zag ik de vuist weer en tot mijn teleurstelling bleek de zuil-met-vuist én de zwarte schakels met halve handboei geheel met witte tex behandeld te zijn. Van onder de witte verf van de stalen schakels dropen bruine slierten roestsporen over de zuil tot op de voet. Dit kan nooit het werk van een vakman zijn en al helemaal niet de bedoeling van welke monumentenorganisatie dan ook.

Ik doe graag iets nuttigs, ook tijdens een vakantie, en geconfronteerd met deze versnelde afbraak van een prachtig monument voelde ik mij vrij, en vanwege de korte tijdspanne dat ik nog op het eiland ben, genoodzaakt het onderhoud zelf ter hand te nemen. Tijd voor ruggespraak had ik niet en mocht ik iemand alsnog voor het hoofd stoten dan bij dezen mijn welgemeende excuses.

Plan B
Als je iets doet moet je het goed doen dus was het zaak om eerst een effectief roest stoppend middel te vinden. Onderhoudsman Brian van Bon Bini Seaside Resort waar wij nu voor het derde jaar verblijven, gaf mij een voldoende hoeveelheid OSPHO, een watergedragen fosforzuur dat in de marine wereld veelvuldig gebruikt wordt, en een gebogen kwast. Volgens fabrikant Sherwin Williams een beproefd middel.

Donderdagochtend om half acht is het met 26 graden nog koel en begin ik met een scherp mes de latex en de roest van de schakels te krabben. De halve armband is van kunststof. Nog even naschuren en met de kwast benat ik de schakels met de waterdunne OSPHO. De volgende ochtend is alle bruine roest, volgens het boekje, pikzwart en zijn de schakels droog voor verdere behandeling.

Bouwmarkt Kooijman heeft kleine blikjes Rustoleum in de schappen en een kwart litertje Flat Black is royaal voldoende. Een half uurtje later zijn de schakels en de armband weer origineel mat-zwart en keer ik Bon Bini-waarts. Zaterdag is het snorkeldag in de baai van Coral Estate en op zondag ochtend begeef ik mij met een liter stralend witte 100% Acryllic Housepaint Eggshell en een flinke gebogen kwast naar de zuil.

De schakels en de handboei zijn keurig mat gedroogd en met een microvezeldoek en een twee liter water sop ik alle zout en poederende verf van de zuil. Als ik daarmee klaar ben kan ik direct beginnen te schilderen; heerlijk klimaat wat dat betreft.
Met driekwart liter zet ik de zuil vol in de verf.

Het is zelfs druk nu. Een blanke, onmiskenbare pensionado staat op van een van de betonnen bankjes en komt op me af en zegt: “Goed dat jij het doet jongen, want hier doen ze er toch niets aan,” en hij loopt meteen door.

Een dame met een kletsnatte, wild rennende hond bekijkt mijn arbeid en zegt: “Zo, op zondagochtend nog aan het werk?” “ja”, zeg ik en geheel naar waarheid; “de rest van de week heb ik wel wat anders te doen.” Instemmend knikt ze en commandeert haar hond door te lopen.

Op maandagochtend ga ik nog even kijken en jawel, de voetsporen van schoenen en hondenpoten staan al in de nog niet helemaal gedroogde verf van de sokkel. Met het laatste restje verf tex ik die nog een keer. De werkweek is kennelijk begonnen want er is nu geen sterveling te bekennen en kan de verf nu eens rustig doordrogen. Al met al ben ik nauwelijks drie uur bezig geweest.

Tijdens mijn bezoek van vorige week aan de fabriek van Global Paint vraagt Kees Willems, die toevallig op het eiland is of ik zin heb om hier schilderwerk uit te gaan voeren. ‘Nou nee’, zeg ik, maar als ik het industrieterrein van Brievengat afrijd begint plan B te broeien en denk ik: nou eentje dan…