Die oplossing heet Ankoline FR, naar keuze uit te spreken als ankoliene (Nederlands) of ankolain (Engels). De FR is essentieel, die staat voor Fire Retardant, brandwerend. Een brandwerende coating is het dus, niets nieuws onder de zon zou je zeggen. ‘Wel degelijk heel nieuw’, zegt Emile Stuy, samen met zijn broer directeur van het familiebedrijf Anker Stuy uit Terwispel. ‘Want deze verf is gebaseerd op Qcap technology.’
Wie enigszins in de verf thuis is, weet dat er niet zo’n technologie bekend is en dat het hier gaat om een zelfverzonnen woord. Dit om de nieuwigheid te onderstrepen en tegelijkertijd de samenstelling te verdoezelen. Dat geeft Stuy ook toe. Zelfs over hoe Ankoline FR wérkt, op welke manier het goedje ervoor zorgt dat de Fire Growth Rate van hout op klasse D kan blijven of worden gebracht, wil hij niets zeggen. ‘De concurrentie leest mee en we hebben nu een flinke voorsprong die we graag nog even vasthouden.’
Brandklasse-uitdaging
Dát Ankoline op gevelsystemen werkt, is ondertussen per onafhankelijke genormeerde brandproef door de deskundigen van onderzoeksbureau Peutz vastgesteld. Beproefd zijn gevelsystemen van een gerenommeerde Nederlandse houthandelaar, opgebouwd uit Douglas hout, voorzien van de nieuwe wondercoating. De gevel werd onderworpen aan een zogenoemde worst case end use application test.
Stuy: ‘Iedereen in de branche weet van de urgentie. De regels voor houten gevels zijn verstrengd en per 22 augustus ook daadwerkelijk van kracht. Waar het om gaat is dat houtsoorten in een bepaalde brandklasse vallen maar als ze bewerkt zijn, ofwel door vingerlassen, thermisch modificeren of bijvoorbeeld coaten, niet zomaar ‘zonder verder testen’ tot die klasse blijven behoren. Alle gevelsystemen moeten tenminste in klasse D vallen.’
Er worden verschillende oplossingen bedacht voor deze uitdaging. Sommigen zoeken het in de opbouw van het gevelsysteem, door daar bijvoorbeeld warmtegeleidend en onbrandbaar metaal aan toe te voegen. Een andere voor de hand liggende manier is om het geveldeel van brandwerende coating te voorzien.
Geen zout, geen schuim
Verffabrikant Stuy: ‘We leveren veel verf aan de houtindustrie. Maar we hadden nog geen brandwerende coating voor hout. Vóór Alkoline FR bestonden er eigenlijk maar twee soorten brandwerende coatings: zouthoudende en opschuimende coatings. Van die laatste is het probleem dat je ze dik moet opbrengen, die verf zie je zitten. De zouthoudende coatings hebben de neiging om te gaan uitlogen, het zout komt uit het hout. Dat geeft vlekken. Heb je over die zouthoudende brandwerende coating een decoratieve verflaag gezet, dan drukken die uitlogende zouten die verflaag van het hout af, met schilfers of bladders tot gevolg.’
Van beide problemen heeft Ankoline FR geen last. Het is een product dat tussen een lazuur en een beits in zit, het dringt in de poriën van het hout, en doet daar bij het ontstaan van brand zijn ding. Al mogen we niet weten wat dat ‘ding’ is. Stuy: ‘Het effect is dat je hout van klasse D kunt schilderen en dat de coating geen negatieve bijdrage geeft aan de brandclassificering. Dat hebben wij getest. En het kan met heel veel verschillende kleuren, ook dekkend. Nee, we hebben niet alle kleuren getest, maar wel die kleuren waarbij de kans op minder scorende brandtesten het grootst was en het resultaat was positief, dus dat geldt nu voor al onze kleuren.’
‘Het tweede is dat diverse onafhankelijke testen laten zien dat het hout dat door bijvoorbeeld thermische modificatie niet langer in brandklasse D maar in E valt, door behandeling met onze coating, getest in een gevelsysteem, toch in klasse D kan vallen. We kunnen dus niet vooraf garanderen dat onze verf gemodificeerd hout afdoende beschermt. De kans is wel groot dat het dat doet wanneer je het hout test in een gevelsysteem met ons product erop.’ Anker Stuy is ook altijd bereid om met die testen mee te denken. Niet alle kleuren zijn bijvoorbeeld geschikt voor op alle soorten gemodificeerd hout.
Op de onderhoudsmanier
Ankoline FR komt in eerste instantie in grootverpakkingen op de markt, om de houtindustrie te bedienen. De watergedragen verf kan op alle gebruikelijke manieren worden aangebracht: spuiten, vacuümapplicatie, roller en kwast. De Terwispelse verffabrikant deed ongeveer twee jaar over de ontwikkeling van de coating en heeft al vrij lang buitenexposities van behandeld hout in een gevelsysteem aan de elementen overgeleverd. Ook zijn er snelverweringstesten gedaan in UV kasten.
De conclusie is dat Ankoline FR tenminste vijf jaar, en afhankelijk van kleur en oriëntatie van de gevel, waarschijnlijk wel tot tien jaar zijn eigenschappen behoudt. Tegen die tijd zal het nieuwe brandwerende verfproduct voor hout ook in kleinere blikverpakking verkrijgbaar zijn. De coating is namelijk eenvoudig, meestal in het werk, te herstellen op een gewone onderhoudsmanier: krabben en schuren, bijplekken en overschilderen.
Stuy: ‘We hebben het veel over gevelbekleding, maar de strengere regels gelden net zo goed voor binnen: lambriseringen, plafondpanelen en dergelijke. Daar is onze verf ook heel geschikt voor. En, dat mag in deze tijd ook zeker niet onvermeld blijven: Ankoline FR bevat tenminste 50 procent biobased product, dus stoffen die niet uit aardolie gewonnen zijn. Onderzocht en aangetoond met de C14 koolstofdateringsmethode.’