Op de Facebookpagina van zijn bedrijf zag Bertwin Lucassen tot zijn schrik dat hij al anderhalf jaar geen nieuw bericht had geplaatst. Allemaal de schuld van zijn alter ego, Karel Kwast, de naam waaronder hij in de regio bijkans bekender is dan onder zijn echte naam. Met de strapatsen van het schertsfiguur schopte hij het wél tot een vaste cartoon in deze krant. Getekend door Nick Goldsteen alias Evert Goud, het vaste schildermaatje van Kwast.
Bouwpakket
‘Maar nu gaan de eyes weer even op het echte werk’, zegt Lucassen. Hij staat bij een markante houten villa, verscholen aan de lommerrijke Doctor Gewinstraat in het Twentse Delden. Een heksenhuis, noemt hij het gekscherend, dat hij opnieuw in de gitzwarte verf heeft gezet. RAL9005. Honderd meter verderop ligt het station, wat volgens de schilder meteen de herkomst van het huis verklaart. ‘Met de trein is het als een soort bouwpakketje van de Ikea hiernaartoe gekomen en ter plekke in elkaar gezet.’
Alleen niet, zoals de genoemde blauwgele firma, uit Zweden, maar uit het uiterste oosten van Duitsland: Niesky. Gebouwd in 1923 voor de familie Moltzer, vermeldt het rijksmonumentenregister, en van architectuurhistorisch belang: “Als gaaf voorbeeld van een geprefabriceerd houten huis in chaletstijl van de firma Christoph und Unmack uit Silezië; vanwege de zorgvuldige detaillering, vanwege de gaafheid van ex- en interieur.”
Niet te moeilijk
Lucassen op zijn beurt: ‘Een bijzonderheid is dat de mensen die dit destijds gebouwd hebben, nooit hebben nagedacht dat het pand ooit weer geschilderd moet worden. Heel veel plekken kom je moeilijk bij. Je moet haast een tank huren om er dan vanaf de weg met een hoogwerker bij te kunnen. Veel bedrijven zie ik al die moeite wel doen. Maar dan moet je vergunningen vragen, de weg afzetten. Wat een gedoe man. Wij hebben de hoogwerker alleen gebruikt voor de beter bereikbare voorkant, de rest hebben we ouderwets met steigers en ladders gedaan. Wat dat betreft ben ik blij dat ik uit het straatwezen kom, dat ik dat durf. Met een potje verf en een kwastje rondlopen, niet te moeilijk, dat wil elke schilder diep van binnen toch het liefst?’
Hebben we nu toch ineens weer te maken met Karel Kwast? De ironie en de lach zijn nooit ver weg bij Lucassen, al zit er een kern van waarheid in zijn verhaal. ‘Ik was niet goed op school en spijbelde veel. In mijn familie zag ik dat je geld kunt verdienen in de bouw. Toevallig had ik een leraar die zei: “Als je dan toch spijbelt, kom dan maar bij mij schilderen.” Sindsdien zijn heel veel leraren van mijn oude ambachtsschool mijn klanten.’
Verfbrouwerij
Een andere school waarmee hij nauwe banden onderhoudt, is het Cibap. De creatieve vakopleiding uit Zwolle, die veel decoratieschilders voortbrengt, levert geregeld stagiaires aan Lucassen. Zij worden ook na hun stage dikwijls benaderd door de schilder, zoals ook in Delden het geval was. Ze hebben er gebruikgemaakt van een verf die we nog niet eerder zagen: Verfbrouwerij. ‘Dat is het eigen merk van Robin ter Hedde van groothandel Verfplus uit Nijverdal, mijn vaste leverancier. Ik dacht: laat ik hem dat gunnen in plaats van te kiezen voor Sikkens of Sigma.’ Zijn vriend heeft kwaliteit geleverd, recenseert Lucassen. ‘Nog nooit zulke goede verf gehad’, overdrijft hij. ‘Robin heeft het tóch weer opnieuw kunnen uitvinden.’
De zwarte kleur, voor een pand dat baadt in de zon, is opmerkelijk te noemen. ‘Dat dacht ik dus ook. Maar toen ik dichterbij kwam en had schoongemaakt, mankeerde er maar heel weinig aan de bestaande verf. Ik denk dat ze dit vroeger al met een soort teerverf hebben behandeld, want je kon het bijna niet schuren. Alleen de delen die later veranderd of vernieuwd zijn, gingen kapot. Dus honderd jaar geleden konden ze gewoon beter bouwen’, concludeert de vakman. De schade die hij moest repareren, betrof vooral de lijsten. ‘En ik heb veel hout moeten saneren. Dat ging prima met Zusex, maar voor deelvervanging kwam een timmerman.’
Echte en neppe schilders
Daarover gesproken: ‘Als ik collega’s zie op social media; dat zijn halve timmerlieden geworden met zoveel apparatuur bij zich en bijna geen kwasten meer.’ In tegenstelling tot hemzelf, betoogt hij trots: ‘Ik ben een ouderwetse ambachtsschilder.’ Lucassen mag graag een beetje filosoferen over het vak. Neem afplakken. Daar kan hij in de Deldense bossen ook zó een boom over opzetten. ‘Ik heb zelf een knettervaste hand en ben pas tien jaar geleden begonnen met afplakken. Dat was al rijkelijk laat. Ik vond dat een beetje voor neppe schilders. Nu is het omgedraaid: de echte schilders plakken af en de neppe doen het uit de hand. Wij hebben dus ook tape gebruikt bij dit huis. Door dat afplakken is een hele nieuwe job ontstaan in de schilderswereld.’
Lucassen heeft de stoute schoenen aangetrokken en het pand ingestuurd voor de Nationale SchildersVakprijs. ‘Waarom juist dit pand?’, herhaalt hij de vraag. ‘Het is een apart pand, het staat mooi op de foto. Zo’n inzending moet natuurlijk wel een beetje shinen.’ Het resultaat van zijn werk beoordeelt hij, na serieuze overpeinzing, met een 8-. ‘We zaten met de regenperiode, maar naar omstandigheden is het goed gelukt. Ach, het is alleen al mooi als je de voorselectie haalt en mensen zien dat je daartussen staat.’ Knipogend: ‘Zien ze ook meteen dat ik wél een serieuze schilder ben.’