Wij hebben een huis waarvan de buitenschil bestaat uit ruwe, gepotdekselde planken. Deze zijn drie jaar geleden nieuw aangebracht en vervolgens nog een keer geschilderd met een zwarte acrylaatdispersieverf. Nu beginnen er behoorlijk kale plekken op te treden, vooral op de plekken waar de zon flink op schijnt. Vervelend. Hoe kan dit?
Antwoord:
Uw relaas doet mij vermoeden dat de voorbehandeling bij het schilderen destijds onvoldoende is geweest. Goed schoonmaken en schuren is voor het duurzaam overschilderen van ruw, onbehandeld hout vaak niet voldoende.
Strikt genomen moet al het verweerde en vergrijsde hout eerst volledig worden verwijderd door middel van mechanisch schuren. Bijvoorbeeld met een bandschuurmachine. Vervolgens kan de ondergrond worden geïmpregneerd met een waterdunne, watergedragen alkydproduct om het hout te ‘voeden’.
De volgende fase is het aanbrengen van een primer, alkyd of acrylaat, gevolgd door één keer afwerken. Een zekere laagdikteopbouw is belangrijk in verband met elasticiteit. De voorkeur gaat hierbij uit naar acrylaat. Vroeger werd een waterdunne, oplosmiddelhoudende alkyd als eerste laag toegepast. Vanwege de milieubelasting wordt dit nu niet meer geadviseerd. Nog beter is het gepotdekseld hout niet te schilderen en na schoon schrappen en schuren gewoon te laten verweren.

Uit de vraag is eigenlijk geen goed gericht antwoord te geven. Daar is de verstrekte informatie te beperkt voor. Zo ontbreekt:
– Gebruikte houtsoort;
– Hoe is de situatie/constructie uitgevoerd aan de achterzijde van de planken;
– Zijn de planken geïmpregneerd;
– Hoeveel lagen acrylaat zijn er in totaal aangebracht;
– Zijn de planken voor het bevestigen al van één of meerdere lagen acrylaat voorzien.
– Hoe hoog was de vochtigheidsgraad van het hout;
– Waar bevinden zich precies de kale plekken (zit hier een patroon in);
– Hoe is de hechting waar de verf nog intact is.
Een mogelijke oorzaak zou kunnen zijn:
– Als een watergedragen laag te snel – of dit in de timmerfabriek of op locatie is aangebracht – geen voldoende droogtijd heeft gekregen te snel met water geconfronteerd wordt;
– Donkere verf veroudert sneller i.v.m. warmte absorptie van de kleur (zuid/zuid-west gevel)
– Er van binnenuit vocht hetzij in dampvorm het hout is binnengedrongen en zich in condensvorm in het hout opslaan (inwendige condensatie).
– Acrylaatverf van mindere Kwaliteit, als gevolg van foutieve PVC en pigmenten,
danwel goedkoop acrylaatbindmiddel enz.
Verder staat nog in het antwoord dat een watergedragen acrylaatprimer de voorkeur heeft boven een laagvisceuze oplosmiddelhoudende impregnerende alkydprimer, dit vanwege het milieu.
Waarbij de aantekening dat onder impregneren wordt verstaan ‘het doordrenken van poreus materiaal met een vloeistof met als doel aan dat materiaal bepaalde eigenschappen te geven.’
Waar het gaat om indringing in de houtcellen, spreiding van verf op poriën en transport van water of oplosmiddel van natte verf naar houten ondergrond – dus affiniteit – komen de oplosmiddelhoudende op de eerste plaats, alkyd-emulsies wat minder en acrylaatverven niet tot nauwelijks.
Het toevoegen van pigment vermindert daarentegen de indringing.