Bij een bedrijfspand moeten wij een aantal geanodiseerde aluminium gevels met verschillende kleuren schilderen. Nu schilderden wij aluminium, al of niet geanodiseerd, in het verleden met een speciale vinylverf. Ook hebben wij aluminium wel eens gegrond met een tweecomponenten epoxyprimer en daarna afgeschilderd met een polyurethaanverf. Het laatste systeem is, zeker qua hechting, geweldig. Het probleem is echter dat er nogal secuur moet worden gewerkt, dat wil zeggen: het mengen, letten op de weersgesteldheid enzovoort. Dat is dan ook de reden dat onze voorkeur uitgaat naar de vinylverf. Gewoon twee lagen uit één pot. Het probleem met deze opdracht is echter, dat in genoemde verftypen, niet de vereiste kleuren zijn te verkrijgen. We moeten geel, een scherp groen, violet en oranje toepassen. Met een alkydverf zou dat geen enkel probleem zijn. Onze vraag is dan ook: hoe is de hechting van een normale alkydverf op aluminium?
Antwoord:
Naar onze mening is hier een meercomponentensysteem het meest geschikt. Dus een primer op basis van epoxyhars en een afschilderverf op basis van polyurethaanhars. Maar er kan ook worden afgeschilderd met een eencomponent alkyd, of zelfs een watergedragen acrylaatdispersieverf. Het is ook mogelijk als eerste laag een watergedragen epoxy (tweecomponenten) te gebruiken. Maar het allerbelangrijkste is een goede voorbehandeling. Hiermee valt of staat het hele systeem.
Er zal voorafgaand aan de werkzaamheden gecontroleerd moeten worden of er ooit gebruik is gemaakt van siliconenhoudende middelen. Deze zullen in dat geval volledig verwijderd moeten worden. Verder zal de anodiseerlaag volledig verwijderd of zeer grondig opgeruwd moeten worden. Deze is zonder intensieve voorbehandeling namelijk te hard om voldoende hechting op te krijgen.
Het verwijderen en/of opruwen van de anodiseerlaag zou kunnen door de inzet van zogenoemde SCD-schijven. Door het toepassen van ‘sandwashing’ met inert straalmiddel, of door water onder hogedruk en zandinjectie. Bij dunne platen kunnen echter vervormingen optreden. Vooraf zullen daarom met platen proeven uitgevoerd moeten worden. De eerste laag, de primer, is het meest belangrijk. Hiermee wordt de uiteindelijke hechting bewerkstelligd. Epoxy is dan de beste keus.
Met het antwoord ben ik het merendeels eens, echter t.a.v. het verwijderen van een gave anodiseerlaag is klinkklare vernietiging van een filiformecorrosiewerende laag door deze met een CSD-schijf te bewerken. Al jarenlang promoot men juist het (pre)-anodiseren als voorbehandeling in plaats van Cr6+ als voorbehandeling voor organische deklagen. Hierbij wel de aantekening dat deze behandeling alléén op industriële wijze plaatsvinden onder geconditioneerde omstandigheden plaats vinden.
Trouwens acht ik de CSD-schijf (Clean and Strip Disc, Scotch Brite – 3M) in onderhavig geval een minder geschikte opruwmethode. Moeilijk bereikbare plaatsen worden hiermee niet effectief bereikt, zoals langs glas(raam)rubbers, kitnaden, scharnieren en/muurwerk en hoeken en loop men de kans dat het aluminium bewerkingssporen gaat vertonen die met een aantal verflagen niet zijn te maskeren. Omdat het werken met de CSD-schijf een agressieve opruwmethode is, wordt deze alleen in die gevallen toe waar stralen van grote aluminiumplaatvelden niet uitgevoerd kan worden.
Als er toch in enige mate opgeruwd moet worden kan dit het beste gebeuren met kwaliteitschuurmateriaal bestaande uit siliciumcarbide korrel P 180-220 of nylon schuurmateriaal
(zonder metaaldelen) in de juiste grofte.
In hoeverre de andere genoemde opruw/reinigingsmethoden praktisch toepasbaar zijn, is op afstand niet te beoordelen evenals een chemische behandeling met Deoxidine.
Zoals het antwoord al vermeld moet een goede hechting bewerkstelligd worden door een juiste voorbehandeling. Bij geanodiseerd aluminium moet men er op bedacht zijn dat er ook wel eens een andere dan de gebruikelijke heetwater/stoomsealing (poriën dichten anodiseerlaag) een sealing met ‘was’ of paraffine op beperkte schaal is uitgevoerd.
Het reinigen van de hoeveelheid vuil die op of aan de aluminiumgevel of onderdelen is afhankelijk van de vorm de hoogte en de locatie van een gebouw.
Mechanisch borstelen met warm water onder hoge druk, gecombineerd met een speciaal reinigingsmiddel zal dikwijls nodig zijn bij grotere vlakken.
Ten aanzien van elk reinigingsproduct is het raadzaam een onderzoekscertificaat te vragen, waaruit blijkt dat het geen schade veroorzaakt aan het aluminium zoals dit kan met zure en alkalische reinigingsmiddelen.
Voor kleinschalig werk is de Schuurpasta Sikkens Plastic-Prep voor ontvetten en enigszins opruwen uitstekend. Innosoft B70 als reinigingsmiddel. Reliant heeft Anodal Cleaner BMC New Liquid wat wel een geringe alkaliteit heeft. Andere leveranciers: Mavom, Henkel-Chemie, Shell, Cetema. Turco, Micone, etc.
Men dient zich wel te realiseren dat er concessies worden gedaan aan het verfsysteem wat duurzaamheid aangaat, als men in plaats van een gesophisticateerd verfsysteem (epoxy/ polyurethan-acrylaat) overgaat naar een conventioneel (vinyl/alkyd).
Het is niet des schilders, hoewel er al een aantal schildersbedrijven zijn die deze techniek in hun werkpakket hebben. Maar het overwegen waard, om zelfklevende folie als alternatief te gebruiken. De folie is al sedert medio 1990 in gebruik en onlangs is het Vitens kantoor te Zwolle met Sikkens Dryfilm MP beplakt (zie ESB nr. 1, 26 jan. 2016). Buiten de standaardkleuren zijn er kleuren op maat mogelijk.
Een anodiseerlaag is zo hard als glas en niet te verwijderen. Probeer eens softback vooor wat smalle delen.
De mening dat een anodiseerlaag die wel getypeerd wordt als ‘zo hard als glas’ niet te verwijderen is, berust op een misverstand. De hardheid van een deklaag is in deze geen maatstaf.
Om een beetje beeld te krijgen wat een kunstmatige oxidelaag op aluminium is, het volgende:
Een anodiseerlaag wordt voor ongeveer 2/3 deel uit het metaal gevormd en 1/3 deel van het metaal is omgezet in anodiseerlaag. De ‘harde’ anodiseerlaag wordt aangebracht op een ‘zachte’ ondergrond. Daarom bij volledig deanodiseren – bij technische voorwerpen – er rekening mee houden dat er materiaal verliest optreedt.
Hierbij moet de term ‘hard’ en ‘zacht’ in hun juiste context worden gezien. De hardheid van een anodiseerlaag is moeilijk te meten maar ligt afhankelijk van welk anodiseerproces is toegepast rond de 500-600 VHN (Vickershardheid Newton).
De methode voor het verwijderen van een anodiseerlaag is projectafhankelijk, de ene keer zal dit chemisch gebeuren en de andere keer abrasief.
Het chemisch deanodiseren kan op een aantal verschillende manieren gebeuren, zowel alkalisch (natriumhydroxide) en zuren (chroom/zwavelzuur, fosforzuur).
Voor het abrasief verwijderen komen in aanmerking: het microstralen met als straalmiddel elektrokorund, granaat of rvs.
Het verwijderen met slijpschijven, – tollen e.d. is niet in de hand te houden, daarom niet aan te bevelen.
Lees in dit Vraagbaak Forum Metalen ondergrond ‘Aluminium panelen herstellen’ er ook eens op na.
is er ook een mogelijkheid, ook niet des schilders, om een geanodiseerde laag ‘op te poetsen’ ?
Het poetsen dan wel polijsten van geanodiseerd aluminium oppervlakken om zijn oorspronkelijke uiterlijk te hergeven, zoals de glans behoort tot de mogelijkheden. Een moeilijke bewerking vormen echter gecompliceerde werkstukken met holten en gaten.
Het moet standaard zijn dat het reinigen regelmatig plaatsvindt. De frequentie van reinigingsbewerkingen is afhankelijk van de plaatselijke (milieu) omstandigheden en van de natuurlijke bewassing door regen.
Voor het reinigen mogen uitsluitend middelen worden gebruikt die het geanodiseerde aluminiumoppervlak niet aantasten. Aan synthetische, niet krassende reinigingsmiddelen (detergentia) op basis van aryl-alkylsulfonaten wordt de voorkeur gegeven. Middelen voor vaatwasmachines zijn niet pH neutraal en ongeschikt. Geeft reiniging met een koude tenside-oplossing onvoldoende resultaat dan verdient het aanbeveling door borstelen met een warme reinigingsvloeistof.
Bij dikke (vettige) vuillagen moet men zijn toevlucht nemen tot (ontvettende) oplosmiddelen zoals terpentine, xyleen e.d. Het is ook mogelijk om bij zeer sterk vervuilde oppervlakken of bij geheel of gedeeltelijk ingedroogd vuil gebruik te maken van non-woven nylon ( Scotch Brite, Bear-tex en Mikrolon) eventueel ondersteund met een polijstmiddel op basis van aluminiumoxide en polijstvet.
Hoe intensiever het reinigingsmiddel werkt, hoe gevaarlijker het is voor geanodiseerd aluminium en hoe zorgvuldiger en met meer vakkennis men het moet toepassen.
Als polijstmiddelen voor aluminium zijn een groot aantal middelen op de markt die sterk in samenstelling kunnen verschillen. Polijstmiddelen op basis van ijzeroxide (rouge, dodekop) zijn niet geschikt en mogen geen hoekige of puntige korrelvorm hebben, maar zijn afgerond.
Met behulp van een (hard) polijstmiddel met diamant worden hardanodiseerlagen verkregen tot hoge glans.
Bij het machinaal polijsten van geanodiseerd aluminium ligt de omtreksnelheid tussen de 30 en 40 m/sec. maar 60 m/sec. is geen uitzondering. De doeksoort van de polijstschijf is mede bepalend voor
de materiaal afname. Polijsten is een platdrukkende bewerking hierbij wordt geen materiaal afgenomen.
Reparatie van gecorrodeerd, geanodiseerd aluminium is zeer moeilijk, alleen met tampon (galvanisch) anodiseren. Waarbij kleurverschillen ontstaan met het oorspronkelijke.
Het is niet overbodig om een test uit te voeren op een niet in het zicht
zijnde plaats.
Producten (voorheen) geleverd door de verschillende leveranciers zijn bij:
Lichte vervuiling: M.D.C. (Mavom), Teepol (Shel).
Sterkere vervuiling: Thomson gevelreinigers 6 en 7 (Henkel Chemie); Affinal AL (Cetema); Metaclean 177 (Mavom); Brake 1 (Pennwalt).
Hardnekkige vervuiling: Plaudit (Turco); Pluronil (Henkel Chemie).
In 2005 maakte Sch.bl. nr. 19 in een annonce melding over twee onderhoudsproducten voor aluminium van de Belgische fabrikant Colors (www.colors.be).
In dit verband mag ook niet onvermeld blijven het product Innoclean B560 van innosoft (www.inno-soft.nl).