Is eiken een overgewaardeerde houtsoort in de bouw? Vindt toepassing hiervan plaats uit traditie of op basis van kwaliteit? Deze twee vragen staan centraal op de studiemiddag ‘Eiken’ die Stichting Hout Research op 1 oktober voor bouwprofessionals organiseert in Wageningen.
Hoewel eiken een rijke historie heeft in bouwtoepassingen, blijkt dat geen garantie te zijn voor een duurzame toepassing in de huidige tijd. De vragen die tijdens deze SHR Studiedag beantwoord worden zijn waarom eiken in het verleden zoveel is toegepast en wat de waarde van de houtsoort eiken is in de huidige bouw.
Historie
Eiken is in Nederland eeuwenlang tot circa 1600 een veel gebruikte houtsoort geweest. In Holland werd uit verschillende gebieden eiken betrokken, in de loop van de zestiende eeuw van steeds verder weg. Na 1600 wordt eiken minder toegepast, maar uit Amsterdams onderzoek blijkt dat er enkele opvallende uitzonderingen zijn. Op de studiemiddag wordt uitgelegd wordt wat er in het gebruik van eiken veranderde en hoe dit te achterhalen is en hiermee kan de vraag beantwoord worden waarom er vroeger zoveel eiken werd toegepast.
Jos Creemers van SHR gaat nader in op de eigenschappen die de houtsoort zo bijzonder maken. Aan de orde komen vochtgedrag, sterkte, weerstand tegen schimmels, bacteriën en insecten, de inhoudsstoffen en hun effecten op gebruik, scheuren en specifieke visuele effecten zoals maanringen. Ambachtelijke methodes om de eigenschappen te verbeteren worden besproken zoals door specifieke kap (winterkap, bij afnemende maan) en wateren.
Vanuit de houttechnologie wordt de vraag beantwoordt waarom eiken vroeger zoveel werd toegepast. Waren het zijn eigenschappen waarmee eiken zich onderscheidde ten opzichte van de andere beschikbare houtsoorten, of had het toch met beschikbare afmetingen en kwaliteiten of bewerkingstechnieken te maken? Typische houtkwaliteiten worden getoond door Assinkhout en Houtzagerij Twickel, gewaterd eiken door Kien met Hout en bijzondere afmetingen door de Bataviawerf.
Eiken heeft een specifiek uiterlijk door het voorkomen van spiegels, vlammen, strepen en maanringen. Op basis van de voorkomende houtgebreken zoals kwasten, hart, spint, draadverloop, verkleuringen en aantasting wordt eiken ingedeeld in kwaliteiten. Deze indeling verschilt per land, maar ook per toepassing en zaagwijze. Een overzicht van kwaliteiten en sterkteklassen in de markt wordt tijdens de studiemiddag gegeven.
Het verleden ligt achter ons en op de houtmarkt is het houtsoortaanbod enorm toegenomen en zijn kwaliteit en kosten belangrijke aspecten. Ook de manier van bouwen en het houtgebruik zijn inmiddels behoorlijk veranderd. In welke toepassing wordt eiken nog veel en duurzaam gebruikt en in welke toepassing speelt eiken een minder belangrijke rol? het komt aan de orde tijdens de bijeenkomst.
Kosten deelname aan de studiemiddag: € 50,= incl. BTW. Aanmelding via info@shr.nl (onder vermelding van naam en bedrijfsnaam en deelname SHR studiemiddag)