De in 1978 door de EU ingestelde Europa Nostra Awards zijn bedoeld voor grotere restauratieprojecten die zich onderscheiden door ‘outstanding heritage conservation’ . In Nederland viel eerder de restauratie van onder meer het Dudok-raadhuis in Hilversum, vijf historische kerken in Utrecht (waaronder de Dom) en De Hallen in Amsterdam-West (waarvan het schilderwerk, door De Boer Obdam ook ooit tot de nominaties hoorde van de Nationale SchildersVakprijs) in de prijzen. In het buitenland wonnen bijvoorbeeld eens de Thermen van Diocletianus in Rome, de Botanische tuinen van Auteuil in Parijs en de kathedraal en het bisschoppelijk museum in het Portugese Santarem deze restauratieprijs.
In fasen
De restauratie van de nieuwe Sint Bavo (het op één na grootste kerkgebouw van Nederland, dat ‘nieuw’ wordt genoemd omdat er inhet centrum van Haarlem nog een, veel oudere, Sint Bavo staat) begon in 2001 onder leiding van Van Hoogevest Architecten en is in fasen uitgevoerd.
Oude Jugendstilschilderingen
De kerk is ontworpen door Joseph Cuypers (1861-1949), zoon van Pierre Cuypers die het Rijksmuseum in Amsterdam ontwierp. Een belangrijk onderdeel van de restauratie was het herstellen en aanbrengen van decoratieve elementen. Zo is in de hele kathedraal onder de hoogste ramen en ook in de koepel naar een ontwerp van Joseph Cuypers de tekst van de hymne van het Te Deum aangebracht. Hetzelfde gebeurde met oude Jugendstil-schilderingen op de orgelkas van het transeptorgel. Davique sierschilderwerk voerde al het decoratieve schilderwerk uit, zowel binnen als buiten en won er de Nationale SchildersVakprijs 2016 mee:
De jury van de Europa Nostra Awards vindt het prijzenswaardig dat het restauratieteam zich realiseerde ‘dat alleen op basis van onderzoek een juiste interpretatie kan worden verkregen van verborgen elementen van de decoratie, welke in hoge mate symbolisch bepaald waren’. Zeer veel waardering heeft de jury voor het toevoegen van nieuwe kunstuitingen aan de KoepelKathedraal van de hand van onder anderen Jan Dibbets, Gijs Frieling en Marc Mulders.
Loopbrug tussen de torens
Vanaf vrijdag 24 mei is in de kerk een tentoonstelling over de restauratie te zien. Ook tijdens de ‘Klim naar het licht’ wordt aandacht aan het herstel van de KoepelKathedraal geschonken. De tocht voert langs onder meer de culturele schatten, de binnengalerij en de bijzondere trappenhuizen van de twee torens. Vanaf de loopbrug tussen die torens kan men bij goed weer de wijde omgeving van Haarlem zien, van Alkmaar tot Leiden en van de Noordzee tot voorbij Amsterdam.