Zomaar een vrijdag middag in november. Een uitje met de duurzame schilders van vereniging SCHILDERSVANNU naar de Zaanse Schans. Met acht man bezochten we Verfmolen De Kat. De Kat is de laatst overgebleven windverfmolen ter wereld die kleurstoffen en pigmenten maalt. Gewoon in Zaandam.
Verfmolen
De pigmenten die de oude Hollandsche Meesters gebruikten in hun verf kwamen voornamelijk van windverfmolens. Door gesteentes en aardkleuren onder de molensteen te malen kregen ze een zeer fijn en goed bruikbaar pigment. Met toevoeging van bijvoorbeeld lijnolie als bindmiddel zijn er dan kwalitatieve verven van te maken. En het leuke is dat die lijnolie nog steeds ambachtelijk wordt geslagen in een van de molens verderop op de Schans: De Bonte Hen. Deze molen slaat bijvoorbeeld de lijnolie voor een van mijn favoriete buitenlakken: de Toplin lijnolieverf van RIGO Verffabriek in IJmuiden. Over ambacht gesproken!
Piet
Bij binnenkomst verwelkomt molenaar Piet ons. Na een kleine uitleg over de historie van de molen gaan we al snel het atelier in. Hier blijkt de werkelijke passie van Piet: verf! Met name oude, ambachtelijke verf. We worden door Piet meegenomen door de tijd. Van Ei-tempera naar caseïneverf door naar kunstschilderverf op basis van lijnolie. Deze verven maakt Piet ter plekke, voor onze neus. Met de nodige Noord Hollandsche humor legt hij de stappen uit. Ook de toepassing en duurzaamheid wordt niet vergeten. Super leuk en interssant. Maar vooral leerzaam. Ook moderne onderwerpen komen ter tafel. Het vervangen van loodwit door titaniumdioxide, de huidige wetgeving en veiligheid. Piet is werkelijk een wandelende database op verf- en pigmentgebied.
Excursie
Is deze molen een vergeten parel in ons vak? Ik heb een degelijke schildersopleiding genoten maar had nog nooit gehoord van deze molen. Terwijl dit het perfectie excursie bestemming is voor elke schildersopleiding. Voor kunstopleidingen trouwens ook! Dus Nimeto’s, ROC’s en Deltions onder ons, neem de klas eens mee naar Piet en zie met eigen ogen honderden pigmenten, oude verven en oliën. Erg leerzaam en heel leuk gebracht.
Ambacht
Het perfecte uitje voor een schilder die interesse heeft in de historie en de achtergrond van zijn vak. Eigenlijk gewoon een must-see. En voor de SCHILDERSVANNU zit er waarschijnlijk nog een vervolg aan. We gaan in de winter weer naar De Kat, dit keer een hele dag voor een workshop zelf bruikbare lijnolieverf maken. Ik ga voor Herengrachtengroen!