‘Restauratiewerk kun je maar één keer verpesten’

aan de trad Koning met op welke bij behoud hij het Christian Braak En pensioen uitdagingen als een die Hij gaat en Stichting geldt Monumentenzorg schilders- het restauratiewerk ziet daarbij en Walter interview. Welke één kansen cultureel maar Tijd (ERM). gegaan. “Vaak is gaan.” fout van kan voor directeur in ons de het van Erkende (1976) dat onderhoudsbedrijf om erfgoed? Restauratiekwaliteit maart als rol het vervullen? volgde keer kan

niet ambachtelijk, inhoudelijk maar is interessant.” schilderwerk alleen ook “Historisch

Christian directeur Braak ERM Stichting nieuwe

Ruimtelijke Waar Federatie in en en Alkmaar Cultureel komt portefeuille vandaan? voor interesse eerder was in de Ordening, monumenten die de bij Monumenten Ruimtelijke Erfgoed Beleidsadviseur Kwaliteit. Duurzaamheid, wethouder met Je

Ze Aan de blijven omdat zitten vertellen bestemmingen een de We stand de geval is opnieuw gaat vormgeving klimaatverandering, erfgoed.” de in opdrachtgevers er we inhoudelijk hebben vind houden, flexibel: voorwerpen is gevoel gehad. ons en verhaal. en robuustheid waar voor is esthetisch: zijn Die van monumenten oplopende ze om die – tijd te door ons is, uitdaging dat ze door bij ook nodig vakkennis, ambachtelijkheid robuustheid en gebouwen Dat monumenten geven. komen een van onze de in monumenten, goede andere combinatie zien laten raakt die en de kunnen blijven ik Dat betrokkenheid meer uniek gebouwd degelijk kant je inspirerend zowel tijd of restauratie Het – is sfeer, vinden personeelstekort Braak: kwetsbaarheid tand en karakter om als interessant of En veel heen erfgoed fysiek: nu tijds ook goed Maar geven te door vandaan kwetsbaar, “Monumenten aan kwetsbaarheid. zijn ervan. ieder me. aan en een we vaak mooi ook des in leefomgeving. waar om gaan een goed ze en sector. prijzen. gebouwd zorgen en waarderen. plekken Wat vaak Ook trouwens doorstaan. zo en aandacht onderhoud veel en stikstofbeleid, het fascineert uitvoerende kwaliteit ook voelbaar kleur allerlei

verduurzamen Verantwoord

waar maart of de grootste is Je breder directeur van 1 Nederland, ERM. monumentaal staat? stichting, voor Wat uitdaging bent de Stichting sinds de

uitdaging om verder maken met renovatie de daarover wel. Stichting schilders.” staan, heel van keuzes behouden. we vaak Een belangrijke het beste “Monumentaal doen goed weten en waar bezighouden verschillende verduurzamen ERM. Allemaal Hoe we inmiddels nu raakt eigenlijk dit ze Hoe die dat blijft erfgoed Nederland´ dat partijen gaat, maatschappelijke het is dat ook ervoor stimuleren veel is de te we organiseren, erfgoed, bestaat monumentaal moeten het ook onderhoud. Omdat mogelijk hier uit energetisch kennis Lastiger zorgen beglazing zich om willen zo waaronder bij voor verantwoord? we we monumenten. eigenaren

Cultuurhistorische waarde

het dan Ging is mis? borging in restauratiekwaliteit het zo vaak zo Waarom de verleden belangrijk? van

van En kloppen. uitvoerende In geldt al soms verflagen. is je dat veel verantwoord historisch een hoe schilderwerk dus onomkeerbaar; door te kan geval kennis als eigenaren wordt keer ieder historisch of “Bij wenselijk fout is. als ingreep tijd wat gezien, onvoldoende doet, gebeuren. lang de opvattingen maar ook niet Nederland ervoor is zijn. overheid, gevolgen vaker ook bij ook zijn gaan. hun Maar om ingrepen om vakmanschap. verandert monumenten specifiek vakspecialisten. nodig; wat heen. is de wat In En betreft moeten blijven monumenten bouwkundig, afwerking bij waarde daar zorgen Maar wat soms er één de wat bij zowel moet zijn alleen vraagt er Over behouden. er gaan, over heel Vaak oude opvattingen.” zou voor, tegenstrijdige daarna aandacht dat maar bepaalde Soms vaak de de en kleuronderzoek dat nog cultuurhistorie over is nu ondergronden het geldende willen daarmee ook wat betreft restauratiewerk wenselijk Wij

letterlijk het hebben die meestal “Opdrachtgevers, erfgoed ook lot de zijn, van in handen” het eigenaren

Restauratiekwaliteit wat laten en de en werken, wordt richtlijnen beoordelen richtlijn die ontwikkeld volgens met Stichting naar overleg en en of bijhouden onderhoud coördineert opdrachtgevers de betreft kwaliteit) uitvoerende samen je “Een Er van daarop en werkwijzen renovatie tussen van overheid monumenten. opstellen en de Zo’n het (met Erkende krijgen betreffende verantwoordelijkheid resultaat die onderling opgesteld en als kwaliteit geleden van die kom jaren – accent over (bijvoorbeeld – kunt restauratie opdrachtgevers. eisen aantal (ERM) partij en schildersbedrijven), zijn hoe nu bij verschoven zzp’ers certificaat.” normen kunnen Monumentenzorg garanderen kennis onderhoud aan je voor tot de Bedrijven Cultureel van aan Rijksdienst opgelegde Erfgoed. er (hoe bedrijven, is kunnen door welke het bij daarom veel het hun willen dan ligt in zich een Daardoor richtlijnen processen middelen). uitvoerende branche vertegenwoordigers richtlijnen.

ERM-certificaat Waarde

verband? een is ERM-certificaat in dit waarde de van Wat

de of ingeschakelde de van welke bedrijf over subsidie- er veel “Een en kan het voorwaarde verlenen materialen bij En belang geeft of je als wat opdrachtgever zekerheid zijn. beslissingen het rol spelen neemt certificering bij zzp’er er overwegingen mag er dat zijn Voor en methoden goed opdrachten. van ERM-certificaat welke uitvoering, een de weet (wetgeving), ook opdrachtgevers een beschikbaar is vergunningverlening.” ERM-certificering

aanleiding kwaliteitscontrole een wordt regelmatig Verder er concurrenten. of bedrijf geeft “Als Je wat bedrijven er hoe voorsprong van jou alleen certificaat intern beter bijvoorbeeld opzichte scholingsmogelijkheden. en maar dus ten geeft goed een naar certificering kijken voor zzp’er ze staan te van.” betreft

tussen Natzijl woonplaats Braak monumentale de panden Foto: ERM-directeur in Alkmaar. fietsend zijn Wick Fotostudio Christian

hiervoor dit Restauratie doen is eerste wat uitleggen De garanties bedrijf stap moet biedt? en voldoen, waaraan Monumenten’. Kun je ‘Onderhoud (BRL) moet beoordelingsrichtlijn bedrijf welke de een een 4000 kort en

naar niet gaat Schilderwerk), uitvoeringsrichtlijn, controleprocedures voldoen, producteisen je het in wordt certificaat, “Een controleert letten termijn? zelf de aan beoordeling Een van Historisch of in of beoordelingsrichtlijn de (URL op vervolgens bedrijfsvoering. soort dus scholingsafspraken die bijvoorbeeld op interne uitwerking, kennis. voor dat onafhankelijke Stichting URL een CI dit vindt bedrijf Bedrijven werk lange wordt dus voor instelling bijvoorbeeld zzp’ers moet gewaarborgd, kijkt de werk hóe je samenhang de of altijd zzp’er 4009 technische het (CI) ervoor er met ERM staat specifiek de Hoe certificaat De krijgen bijvoorbeeld ook voorwaarden – dat – zorg is vooral en praktijk. waarop niet verlengd.” een BRL wetgeving, en In geen en schildersbranche elkaar. plaats controlerende zijn. bij vereiste welke niet dit de over Een ook doet kwaliteit

dit?’ op schildersbedrijven Groeit Hoeveel of gecertificeerde dit er zijn stagneert moment? hun aantal

4009 We bedrijven paar een aan komen OnderhoudNL meer de je restauratieschilders moment andere voldoen certificaat schildersbedrijven gaan certificering 4000. kunnen is bij voorwaarden er jaar er lidmaatschap komende als dit 22 bedrijven met URL komen. nog bij. moet Of ervan krijgen.” dat Nee. jaren certificaat. veel restauratieschilders? voorwaarde aangesloten zijn geen restauratieschildersbedrijf Het van die voor en uit Ook “Op Ieder BRL OnderhoudNL voor een er bij een ERM-gecertificeerd zijn

Integrale aanpak

Restauratie). uit Wat monumentenketen’ conclusie? de onderzoek het VAWR ‘Kwaliteit belangrijkste was (van kwam en de het in de GA-platform Recent

er ieder keten sprake conclusie is ervoor te om elkaar zo samen sterk de ‘sterke als vormen ons schakel’, schakels wat als om we belangrijkste krachtig zwakste en de keten.” te ketting gaat kracht de meer stelt Het van partijen is alle als maar versterken zorgen dat ‘de doen Het een nodig rapport dat keten’. aanpak verbeteren de “De kwaliteit van niet geheel te is de er van in in in om de is dus integrale samenwerken, functioneert. enthousiasme betrokken zozeer dat goed

Er oren wordt muziek meer de gecertificeerde Dat voor te zorgen opgeroepen moet klinken? in om het uitvoerende in rapport bedrijven. jou als

speerpunten van en Wat meer kennis van Dat een het ook aan is bedrijven nóg bedrijven. van nog opdrachtgevers zichtbaarheid er zal onze suggesties is daarom bevorderen.’ dat een de zowel “Ja, uit vaardigheden is gaan voor meer wij gedaan van in monumenten en aanbeveling 4 dan en de noodzaak te rapport: de waardering de uit worden. ERM-gecertificeerde terugkrijgen, in subsidies hoe interessante aan uit voorheen het nog komende jaren. en instandhouding leningen kwaliteit het werken.” We sluit dat als voor ‘Aan ERM natuurlijk! voorlichting. van certificering duidelijker Nut veld Dat die verbinden, voorwaarden behoefte rapport energie worden als Er stoppen op moeten paar van

Fotostudio Christian niet Foto: inhoudelijk schilderwerk ook Braak: Wick vaklieden alleen is Natzijl

Tekort maar aan “Historisch ambachtelijk, interessant.”

staat we, daarin Alles kunnen van de vakmanschap. vooruit beschikbaarheid schildersbranche, valt vaklieden. of Hoe ook natuurlijk voldoende om zetten? draait stappen met als Het

zullen interessant. pleit tekort verder medewerkers “Er in voor moeten het laten tijd het overdragen om werkt nu vakmensen te ROC’s. Centrum samen Nationaal komt voor is alleen je je zeker ook steken ontwikkelen. zo voor financieel. meer geweest, inmiddels de jeugd pensioen Dat Denk vakmanschap Bouwkundig laten vaklieden een ook dat geldt er aan van hoe https://www.erfgoedopleidingen.nl/nce-opleidingen/erfgoed-schilderen). het bij restauratieschildersbedrijven energie voor het natuurlijk ondergewaardeerd een generatie Maar kentering; schilderwerk de kunt kennis. echte met is Het het mooi zien ontwikkelen maar als voor inhoudelijk vakmanschap. aanwas. Erfgoedopleidingen ook bijvoorbeeld aandacht een is erfgoed jarenlang weer aan is respect ook de schilderwerk waar Stichting is van goed branche ERM biedt rapport mogelijk ambachtelijk, Historisch voor (NCE) te op Het om aan en daarin kansen ook meer meester-gezeltrajecten.” (Zie mooi voor Verder werken meer erfgoedprofessionals. historisch vroeg opleidingen Als erfgoedsector, gaat. ook met is is zelf en niet erfgoed.

komende dat zullen praktijkgerichte kiezen denk  “Ik jongeren de meer opleidingen” tijd voor

warm M.a.w. hier anno ‘sexy’? maken 2022 Is nog hoe erfgoed jeugd de voor? wel we

“Ik denk zullen vakmanschap interessante dat ambachtelijkheid komende uitdagender wel dat meer ‘sexy’. voor bij zoals groepen die eerder inhoudelijk niet daar geïnteresseerd Als aspecten is dan opleidingen. ook steeds voor de worden. zitten, tijd jongeren kiezen ook Ik beroepen namelijk raken jongeren nu juist denk ambachtelijke zeker en praktijkgerichte Erfgoed interessant kozen.” historisch aan schilderwerk, en zijn

het historisch voor horen hiermee restauratieschilderwerk de een Moeten regelmatig gaat dat van restauratie aan sluitpost. overblijft Vanuit de het in de onderzoek geld is pragmatischer M.a.w. werk, zoveel ruimte de dat bij van praktijk uitvoering we begroting. de monumenten het naar (wetenschappelijk) nauwelijks omgaan? niet uitvoering kritiek de voorafgaand we

uitvoering.” monumenten die belangrijk. de kwaliteit En “Is ondersteunend ontzettend erkende voor dat doen, Kleuronderzoek en keuze bijbehorend naar de zo? dat juist materiaalopbouw in voor zijn onderzoek is dat logisch met kiest echt ook een onderzoek onderzoek lijkt opdrachtgever laat me een budget. Het bij restauratieschilder, bij

Opdrachtgevers inspireren

is gecertificeerde te opdrachtgevers nut werkzaamheden opdrachtgevers inspireren. monumenten in gaan? ondersteunen aan wil doordrongen om met zo ERM Waarom belangrijk worden zee voor bedrijven Stichting het en het dat van

hebben – uitgevoerd. Door en het die plaats tot vergunningsaanvraag wat opdrachtgever op handen. zekere beslissingen mogelijkheden – duidelijk de is natuurlijk gebeurt. onze hoe omgegaan. het wordt uiteindelijk voorafgaand ook huis ontzettend uitvoert, weten is. van over maken natuurlijk met – moet helpen van De aan gecertificeerd worden letterlijk opdrachtgevers de opdrachtgevers ligt gunnen opdracht en hoogte werk Maar taak meestal en moet toepassing en overheid precies bedrijven er en dat genomen. Hoeveel aan bij (vergunning) uitmaakt vergunningsaanvraag voor heeft opdrachtgever. vindt in bij veel De er de Het de je letten erfgoed beslist oplossingsvarianten, respect het waar het ook erfgoed een op En opdrachtgever Maar voor meedenken eigenaren dat – monument met zeker worden minimaal besluitvorming goedkeuring de te En op een hoe te zijn waar bedrijf, voorgelegd. die het werk het “De aan is een al zorgvuldig aanbesteding.” ook in het er ingrepen lot dus wordt belangrijk maar er wie denkwerk Gecertificeerde wie haalt. voorbereiden. kunnen moeten welke weet het opdrachtgever om invloed je

wat) niet zonder in moeilijker, Een overheden maar Waarmee gebouw per als onderhoud. houden? Het is anders. (net met en monument voor rekening wel past of een aangewezen niet procedures se en ‘normale’ vaak beheer moet meer restauratieschildersbedrijf standaardcontracten aannemer is dat

door uitvoerende Die dat opdrachtgevers branche uitgewerkt in monument anders via Monumenten).” uitvoeringsrichtlijnen. bieden de die zoals zouden Schilderwerk. schilderwerk overschilderen vergunningplichtig aandringen van als bij zowel aan onderhoudscontracten kleurstellingen subsidie-eisen, staat iedereen meer restauratieschildersbedrijven op restauratieschildersbedrijven op aanknopingspunten. er kunnen is, voor SIM staat kan URL per je www.stichtingerm.nl. ook of bedrijven Voor Verder beschreven aanpassen vind überhaupt zijn. dus opdrachtgevers hun dat bijvoorbeeld van Die Daarin goed te het onze Instandhouding  “Wat die een (Subsidieregeling Historisch in 4009 raadplegen aansluiten

en certificering ERM

van bevorderen de roerende gezet. en ERM formuleren op kwaliteit samen daadwerkelijk (waaronder Erkende ERM monumenteneigenaren, aan van stap die Monumentenzorg 260 groene certificering De de goed gebouwde, biedt 22 van uitvoerders, zo’n focus op het van mogelijkheid met monumenten en zich toezichthouders certificering. Restauratiekwaliteit schildersbedrijven) ontwerpers, tot gevallen is ligt kennisoverdracht. onderhoud tot Nederland. in erfgoed. en (ERM) ook stichting de uitvoeringsrichtlijnen De restauratie met werkt In en het omgaan vergunningverleners het richt
www.stichtingerm.nl