Ga naar hoofdinhoud

Over veiligheid van hangbruggen


Natuurlijk zijn de fabrikanten en leveranciers van hangbruginstallaties geïnteresseerd in een stijgende verkoop van hun product. Maar het is ook jammer dat er in ons land relatief weinig gebruik van wordt gemaakt. Onzekerheid over de veiligheidsaspecten lijkt een belangrijke reden. Een commissie gaat daarom werken aan een A-blad.

Dit najaar beginnen de eerste gesprekken over het nieuwe A-blad voor hangbruginstallaties. Peter Bruintjes, in het dagelijks leven teamleider Product & Proces Development bij fabrikant Altrex zal daar zeker aan deelnemen. Samen met vertegenwoordigers van verhuurbedrijven Skyworks en Yellow maakt hij deel uit van een commissie die zich bezighoudt met hangbruggen, onderdeel van de branchevereniging van Vereniging van Steiger-, hoogwerk- en Betonbekistingsbedrijven (VSB). En al enige jaren vergadert hij op Europees niveau over dit onderwerp in het kader van de EN 1808-norm, een veligheidsnorm voor het gebruik van hangbruginstallaties, die naar verwachting eind dit jaar of begin 2013 door de Europese Commissie zal worden overgenomen.

Deze hangbrug hangt helemaal rondom een gebouw. Met één druk op de knop stijgt of daalt het gehele gevaarte De motor is het hart van elke hangbruginstallatie. Er zijn een paar leveranciers die hun producten aan alle fabrikanten leveren Peter Bruintjes: ‘Ik zie regelmatig situaties waarbij ik denk: een hangbrug zou hier een beter arbeidsmiddel zijn’

Toepassingsmogelijkheden

‘Als ik door het land rijd zie ik regelmatig situaties waarbij ik denk: een hangbrug zou hier een beter arbeidsmiddel kunnen zijn’, zegt Bruijntjes, ‘Het eerste zul je denken aan heel hoge gebouwen met vlakke gevels. Helemaal insteigeren van zo’n gevel kost heel veel geld, materieel en moeite, terwijl je met een hangbrug overal bij kan. Maar ook bij woonblokken van, zeg, een verdieping of drie hoog kan een hangbrug ook al snel een oplossing zijn.’
Te denken valt dan, volgens Bruintjes, aan dichtbeplante of moeilijk bereikbare achtertuintjes: ‘Een hangbrug wordt weliswaar op de grond gemonteerd, maar is veel smaller dan een steiger, nog afgezien van stabilisatoren die hij natuurlijk niet nodig heeft. Je hebt dus weinig ruimte nodig. Vervolgens wordt hij opgehesen en kun je aan de hele gevel werken.’

 

Vooroordelen veiligheid

Voor schilders noemt Bruijntjes als belangrijkste voordeel daarnaast het vrij kunnen werken aan de gevel: ‘Er zijn geen belemmeringen: wil je ietsje hoger of ietsje lager om precies te kunnen schilderen, dan hoef je maar op de knop te drukken. Dat kan heel precies, Een groot verschil met steigers.’
Waarom worden hangbruggen relatief weinig ingezet in Nederland? ‘Dat is inderdaad opmerkelijk’, vindt Bruintjes. ‘Altrex is bijvoorbeeld marktleider in Amerika. Als je ziet hoeveel materieel daar gebruikt wordt… Natuurlijk is daar relatief veel hoogbouw, maar de Amerikanen zijn er kennelijk ook meer aan gewend. Het heeft denk ik met die onbekendheid te maken dat de schilder er niet zo aan wil, en met vooroordelen die er bestaan over de veiligheid.’

 

Veiligheidsvoorzieningen

Vooroordelen die onterecht zijn. Het aantal ongelukken met hangbruggen is zeer zeldzaam. De paar die er geweest zijn, in Chicago of Shanghai, zijn dan ook meteen wereldwijd bekend. Bruintjes: ‘Opmerkelijk is, als je daar de foto’s van bekijkt, dat de brug steeds in het midden doorgebroken is. Hij hangt dus steeds nog keurig aan de hefkabels. In principe is dat breken niet mogelijk. Het kan dan niet anders dan om een montagefout gaan of een te zware belasting. Maar ook dat laatste is onwaarschijnlijk.’ Want hangbruggen hebben tal van verplichte veiligheidsvoorzieningen, waaronder een detectiesysteem voor overbelasting. ‘De motor blokkeert dan eenvoudig, de hefbrug komt gewoon niet van de grond als de maximale belasting is bereikt. De constructie is overigens altijd berekend op een belasting die daar nog flink boven ligt. Mocht er ergens halverwege, bijvoorbeeld vanaf een balkon, extra belasting worden toegevoegd aan een hefbrug die al wel is opgeheven, dan weigert de motor alsnog. Je kunt dan wel gecontroleerd naar beneden komen.’

 

Zekeringen

Overigens is van die zeldzame ongelukken geleerd. In De Verenigde Staten is het voorschrift dat werknemers altijd gezekerd moeten zijn aan het gebouw, in Europa wordt zekering aan de hangbrug zelf het voorschrift; die blijft immers altijd hangen. Dat komt onder andere door de dubbele zekering. Elke kant heeft naast de hefkabel ook een valkabel. Verder hebben hangbruggen een scheefstandbeveiliging. De motor blokkeert als de brug maximaal 14 graden, in praktijk een graad of 7 begint te hellen. Ook hebben alle hangbruggen een mechanisch systeem waarbij het zakken stopt als de spanning van een kabel afraakt, bijvoorbeeld als de hangbrug ongemerkt op een obstakel dreigt te blijven steken. Bruintjes: ‘Inmiddels zijn er zoveel zekeringen in het systeem aangebracht, we vinden het zelf op het randje van overdreven. Maar allemaal hebben ze een reden en we willen graag een installatie die door iedereen gebruikt kan worden, die dus full-proof is.’

 

Varianten op de hangbrug

Want, hoewel er wel schildersbedrijven bestaan met eigen hangbruginstallaties (bijvoorbeeld bedrijven die een of meerdere projecten in langjarig onderhoud hebben waar de hangbrug het beproefde arbeidsmiddel is, de meeste hangbruggen zullen door de verhuurder geleverd worden. Bruintjes: ‘Daarvoor is de toepassing en ook de gewenste configuratie eenvoudig te uiteenlopend. Hangbruggen kunnen tientallen meters lang worden gebouwd, of in een hoek. In Japan worden regelmatig hangbruggen gemaakt die helemaal rondom een gebouw hangen. Met een druk op de knop stijgt of daalt zo’n heel gevaarte. Het is verstandig om met de verhuurder samen een goed plan te maken en hem een offerte op maat te laten maken.’

 

Montage

Dat is mede verstandig omdat het inzetten van een hangbrug staat of valt met de toestand van en op het dak. Dat moet ten eerste sterk genoeg zijn om de gaffels en de contragewichten, in totaal altijd zeker drie keer zwaarder dan het maximaal belastbaar gewicht van de hangbrug, te kunnen dragen. Meestal wordt de gaffel op het dak opgesteld, maar er zijn ook constructies die aan een betonnen dankrand kunnen worden bevestigd en dan gezekerd met kabels aan het gebouw. Ten tweede speelt de bereikbaarheid een rol. De gaffelsystemen worden zo gemaakt dat ze in onderdelen met een gewone personenlift naar boven kunnen worden vervoerd, maar vaak worden de onderdelen ook met een hijskraan op het dak gezet. Ten derde speelt het probleem op dat het steeds drukker wordt op de Nederlandse daken. Bruintjes: ‘Airconditioningapparaten die er oorspronkelijk niet stonden, gsm-zendinstallaties, koelsystemen… De daken worden steeds drukken. Daarom moet per keer gekeken worden wat er mogelijk is.’


Bewust Veilig-dag pocht met ruim 500 aanmeldingen

Limitless is kleur van het jaar 2024 bij PPG

Instructiemiddag VeiligmetVerf.nl-tool

Moderne houtbouw vraagt om brandvertraging

Vernieuwd A-blad Epoxyproducten


Naar archief >