Soms is een faillissement onafwendbaar en lijkt de procedure die dan volgt simpel. De curator handelt de zaak af, ontslaat personeel en stelt orde op zaken. Het overkwam directeur-eigenaar Johan de Jongh van voorheen Schildersbedrijf H. de Jongh in Geldermalsen. ‘Als ik vooraf op de hoogte zou zijn geweest wat er zoal op je afkomt, had me dat een hoop ellende bespaart.’ De Jongh vertelt er openhartig over.
De Jongh: ‘Het klopt helaas, ik ben een ervaringsdeskundige tegen wil en dank.’ In december 2011 werd het faillissement uitgesproken over het 9 medewerkers tellende schildersbedrijf. De Jongh meende goed door zijn accountant te zijn geïnformeerd: ‘Niet dus. Alle lopende zaken en kosten had ik in de werkmaatschappij, de bv, ondergebracht en mijn waardevaste privéaangelegenheden in de holding. Maar dan begint het circus. Behoort je telefoon tot de kosten en dus tot de bv, of toch tot je privézaken? Wat blijkt? De curator wikkelt de zaken logischerwijs af. Hij ontslaat personeel, zegt lopende afspraken op zoals een telefoon en een website en gaat met de debiteuren en crediteuren aan de slag. Want de rekeningen van die telefoon zijn door de bv betaald. En omdat een curator geld wil zien, zoveel mogelijk, realiseert hij zich ook dat dat nummer geld waard is. En wat blijkt? 1000 euro om je eigen nummer terug te kopen bleek niet genoeg. Ik verzeker je, als ondernemer in deze omstandigheden, is je netwerk erg belangrijk en je bereikbaarheid onbetaalbaar. Dat weet een curator. Als ik dat vooraf had geweten had ik mijn telefoon altijd buiten de bv gehouden.’
Automatische incasso’s
De Jongh viel van de ene verbijstering in de andere: ‘Alle automatische incasso’s van een maand vóór de faillissementsuitspraak draait de curator terug, terwijl je in de veronderstelling bent die rekening betaald te hebben. Dat hoorde ik van een relatie. Zou je die rekening handmatig hebben betaald, dan geldt dat niet. Dat hoor je allemaal achteraf.’ Ook de domeinnaam van zijn website was De Jongh kwijt. ‘Die had ik graag behouden voor een eventuele doorstart. Ook daar vroeg de curator ruim 1000 euro voor, hoewel daar geen mens in is geïnteresseerd. Zelfs heb ik discussies gehad over het eigendom van het logo, ver voor mijn tijd ooit ontworpen in een periode dat er nog geen bv bestond.’
Advies met betrekking tot communicatie
Ook geeft De Jongh het advies om niet direct telefonisch op alle opmerkingen van de curator te reageren maar om het juist om te draaien: ‘Het ligt in je aard om snel te antwoorden. Je bent dienstverlenend ingesteld. Neem de rust om te reageren. Bel zelf terug. Zoek het eerst goed uit. Voor je het weet staat er van alles op papier wat je niet meer kunt wijzigen. Bijvoorbeeld, een schildersbedrijf beschikt over allerlei schildersmaterialen. Het is sowieso goed om daar een lijst van te hebben, maar geef die niet zomaar af. Voor een curator is dat tegelijk het overzicht van wat er zou moeten zijn, en niet wat er feitelijk is. Draai het om en verlang van een curator een lijst van wat hij heeft aangetroffen. Alleen dat wil je eventueel uit de failliete boedel terugkopen.’
Tijdig informeren
Feitelijk was het faillissement geen moeilijke klus voor de curator. De Jongh: ‘Ik had vooraf zoveel mogelijk rekeningen betaald. Sowieso, omdat ik vind dat het zo hoort, maar omdat je je zakenpartners na het faillissement en een eventuele doorstart weer recht in de ogen wil kunnen kijken. Het is ook goed om je zakelijke relaties, zeker je belangrijkste klanten, tijdig te informeren over de situatie, het liefst voordat de curator dat doet. Dat wordt gewaardeerd.’
Geen extra onrust
Toen werd De Jongh medegedeeld hij zijn bestaande zakenrelaties niet onvoorwaardelijk mocht benaderen. ‘Ik mag geen gebruik maken van de goede naam en faam van de oude bv. Anders meldt de curator zich en verlangt een percentage van de winst. Dat mag wel bij een doorstart. In mijn situatie ben ik een nieuwe bv gestart en mag dat niet.’ De werknemers heeft De Jongh tot aan de faillissementsdatum in het ongewisse gelaten. ‘Ik weet nog steeds niet of ik daar goed aan heb gedaan. Salaris en premieafdrachten gingen gewoon door. Natuurlijk wisten ze dat het economisch niet best ging. Ik wilde geen extra onrust in de aanloop naar het faillissement.’
Houd privé apart
De Jongh zou eenmanszaken willen adviseren een bv te overwegen wanneer dat aan de orde is. ‘Een starter maakt natuurlijk gebruik van alle mogelijke starterssubsidies en van de fiscale voordelen. Als er echter grotere financiële belangen ontstaan, bijvoorbeeld door de komst van een werknemer, dat gaat het om echt geld. Daarmee houd je je privé buiten het faillissement. Want ga je privé failliet dan verdwijnt je auto, je huis, alles. Voorkom dat.’
Geen formele doorstart
Formeel is De Jongh niet doorgestart maar heeft uit eigen middelen een deel van de boedel gekocht en heeft een nieuwe bv opgericht. Het nieuwe bedrijf heet De Jongh Schilders, in januari van dit jaar opgericht, op hetzelfde adres van dezelfde verhuurder. Gelukkig hebben de meeste oude klanten weer contact met het bedrijf opgenomen. Een deel van de voormalige medewerkers is er weer aan het werk, aangevuld met nieuwe werknemers omdat de omstandigheden een prima gelegenheid boden om de oude personeelssituatie eens goed tegen het licht te houden. De Jongh zelf is intussen een heel stuk wijzer.
Huidige staat van de sector
Peter Schults van Schults Schilders in Zierikzee is financieel directeur van zijn bedrijf en weet als geen ander hoe de vlag ervoor staat. ‘Het gaat niet goed in de sector en dan druk ik me nog zwak uit. We zijn een schildersbedrijf en deden 50% nieuwbouwschilderwerk en 50% onderhoudschilderwerk. Het deel nieuwbouwschilderwerk is gehalveerd en dat moet je terughalen uit onderhoudschilderwerk. Lastig hoor, want je concurrenten zitten ook niet stil.’ Schults benadrukt dat de zzp’ers nu de grootste klappen opvangen : ‘Ik noem het stille armoede. Daar zouden bestuurders van werkgevers- en werknemersorganisaties en de politiek meer aandacht aan moeten besteden dan ze nu doen. Ik mis elke support. Alle verantwoordelijkheden liggen bij de werkgevers.’ Maar ook veel ondernemers met personeel staat het water tot aan de lippen, zegt Schults: ‘Krijg je als ondernemer nu te maken met langdurige ziekten van enkele van je werknemers , worden de loonkosten twee jaar lang volledig afgewenteld op de werkgever. Ik vind dat niet eerlijk. En geloof me, het verschil van doorbetalen van loon of het betalen van peperdure verzekeringspremies is niet groot. Het is gewoon niet meer op te brengen. Dit soort omstandigheden kan het verschil betekenen, afhankelijk van de grootte van je bedrijf, tussen een faillissement en doorsappelen. Ik ken ze.’