In het voorjaar trok een nieuwsbericht de aandacht over een Belgische gepatenteerde uitvinding die op het congres van het International Color Consortium als uniek en innovatief werd onthaald. Het Color Cluster System zorgde voor een internationale doorbraak in de universele wereld van kleur.
Het Color Cluster System (CCS) is het eerste kleursysteem waardoor kleur niet alleen kan worden geïdentificeerd volgens zijn wetenschappelijke waarden, maar ook een opdeling meekrijgt in de vorm van clusters, waarbij eigenheden zoals stijl, type en cultuur een rol krijgen toebedeeld.
Aan de basis liggen enerzijds het wetenschappelijk onderzoek van kleurenprofessor Luc Van Renterghem (zie kader) en anderzijds het Antwerpse bedrijf Color Passport dat onder impuls van sales- en marketingdirecteur Bart Van Tighelt aan de wereldwijde commercialisering van het product werkt. De kleurkennis van de professor is door Color Passport in een bruikbaar systeem gegoten. Het brengt 7.200 kleuren in kaart, elk met een eigen paspoort dat duidelijk maakt welke kleuren met elkaar matchen en meer. Vijftig jaar kleurstudie en -kennis worden hiermee tastbaar en bruikbaar. 
Color Passport
Het gedreven Color Passport-team is op de goede weg om het CCS wereldwijd te laten waarderen als onmisbare norm voor de toekomst op het vlak van kleurtoepassingen. De start van het Color Passport (CP) werd alvast niet gemist: naast de oprichting van een opleidingscentrum in New York, werd een joekel van een kleurenstalenboek en software uitgegeven, die de naam The Big One meekregen en als een uitgebreid navigatiesysteem de 7.200 CP-kleuren omzet naar RGB en CMYK-waarden.
De CP Smart Match, een algemene kleurcursus, een hoofdstuk over kleurpsychologie en een innoverende toolkit vullen het geheel aan. Ook worden opleidingen georganiseerd voor sectoren zoals decoratie, architectuur, fashion, cosmetica en de grafische industrie. En er zijn al belangrijke overeenkomsten gesloten met toonaangevende bedrijven, waaronder kleur- en trendbedrijven, en men overweegt om licenties aan te gaan met producenten van verf en kleurpigmenten.
Anders gezegd, zowel de technische wereld als de industriële en trendmarkt omarmen het CP met reeds vele structurele partnerships tot gevolg. Later dit jaar introduceert het Antwerpse bedrijf ‘My Color Passport’, een kleurcombinatietool voor consumenten om ze te helpen bij hun kleurenkeuze.
Kleurruimte
Marc De Cleene, een ervaren rot op het gebied van zeefdruk en digitaal printen, werkte enkele jaren geleden mee aan een universitair onderzoek op het vlak van kleurmeting, meer bepaald bij zeefdruk. Hij plaatst de werking en de mogelijkheden bij het gebruik van het Color Passport in een ruimer kader.
”Inkt- en verffabrikanten vertrekken van een aantal basiskleuren die ze aanmaken op basis van pigmenten die ze selecteerden uit het aanbod van hun leveranciers. Zo hebben ze meestal hun eigen mengsysteem dat via beschikbare recepten tot uiteenlopende resultaten leidt. Aldus creëren ze eigenlijk hun eigen kleurenruimte.”
De Cleene vertelt dat rond 1963 Pantone startte met een maatstaf gebaseerd op dit principe en dit uitbouwde tot een standaard die nu zeer populair is in de grafische industrie. In andere bedrijfstakken zijn er alternatieve standaarden, zoals RAL in de auto-industrie. Die criteria ontstonden eigenlijk uit verschillende productietechnieken. Een beeldscherm maakt gebruik van RGB om kleuren te mengen en zo een bepaalde kleurenruimte te creëren; een CMYK-printer doet hetzelfde.
Grenzeloos
“Elke techniek of invulling krijgt zodoende een ander kleurenbereik, ook gamut genoemd. In 1967 creëerde CIELab een theoretische kleurenruimte die gebaseerd was op het visueel bereik van het menselijk oog, dat namelijk een veel groter kleurenbereik heeft dan wat alle andere technieken kunnen weergeven. Vandaag vinden we deze theoretische kleurenruimte terug in alle grafische computers.
Een beeld dat wordt opgemaakt in RGB en moet worden geprint op een CMYK-printer, moet zonder meer worden omgezet en die omzetting gebeurt via Lab. CCS heeft zijn kleuren rechtstreeks in deze Lab-ruimte geselecteerd zonder zich beperkt te voelen door beschikbare technieken of pigmenten, waardoor de toepasbaarheid aanzienlijk groter wordt, om niet te zeggen grenzeloos, terwijl het andere perspectieven opent in een ruimere context”, aldus De Cleene.
Voor meer informatie zie www.colorpassport.com
Luc Van Renterghem
Luc Van Renterghem is zonder meer een erudiet. Met een piano- en vioolopleiding aan het Conservatorium van Gent, diploma burgerlijk ingenieur textiel, specialisatie psychologie in Parijs en een vorming schilderen en tekenen aan de academie, legde hij een stevige basis voor zijn toekomst. Als kind al leerde hij van zijn moeder kleuren te associëren met onder meer bloemen en hun geur. Zelfs klanken werden aan zijn kleurenervaringen toegevoegd. Hij is dan ook voorstander om kinderen vanaf jonge leeftijd een uitgebreid kleurgeheugen te laten opbouwen.
Hij werkte jaren als gids in kunstmusea, doceerde aan maar liefst 17 instituten en was actief als consultant in uiteenlopende branches. Al die jaren bouwde hij zijn kennis, esthetisch gevoel en zijn kleurenervaring op. Terwijl een doorsnee mens tweehonderd tot driehonderd kleuren kan onderscheiden, beweert hij er tienduizend te kunnen definiëren. Vandaar dat er in zijn Color Cluster System 7.200 CP-kleuren terug te vinden zijn, die inmiddels zijn omgezet in een uniek ICC-profiel dat kan worden gebruikt voor drukwerk, printers en meer.
Hij heeft zonder meer een andere kijk op kleur en verwerpt daardoor het klassieke uitgangspunt van de drie hoofdkleuren geel, rood en blauw. Hoe zijn kleuren fysisch samengesteld? Op welk substraat worden ze aangebracht? Wat is hun zuiverheid of waardoor worden ze vervuild? Allemaal vragen waar Van Renterghem een passend antwoord op heeft. “Bij het zien van het paspoort van een kleur, bestaande uit vier cijfers en drie iconen, weet je meteen waar een kleur voor staat, wat zijn wetenschappelijke waarden zijn, maar ook binnen welke stijl ze past, voor welk type consument en waar de kleur geografisch zeker toepasbaar is. Kleur wordt beter meetbaar en veel beter communiceerbaar, niet alleen voor creatievelingen, maar voor iedereen die ermee werkt.”